آشنایی با کاکتوس ها
کاکتوس ها از گروه گیاهان گوشتی و از رده دو لپه ای های جدا گلبرگ متلق به تیره ویژه ای به نام cactaceae می باشند مه با تیره های دیگر دو لپه ای تفاوت های کلی دارند. ساقه این گیاهان بسیار ضخیم و از حالت استوانه خارح و برگ ها نیز شکل اصلی خود را از دست داده اند و به صورت خارها و تیغ های کوچکی در نقاط گوناگون در آمده اند. کاکتوس ها گیاهان خیلی کوچک تا غول آسا که تنوع آن ها فوق العاده زیاد بوده و معهم ترین ویژگی اکثر آنها مقاومت به کم آبی و توانایی ذخیره آب است.
ویژگی های کاکتوس ها:
- مقاومت بعضی از گونه های تا دمای 10- درجه سانتی گراد
2. تحمل گرما تا دمای 50 درجه سانتی گراد
3. حذف شدن برگ ها در اکثریت آن ها جهت تکامل و داشتن خار جهت حفاظت در مقابله با تابش نور خورشید و حفاظت خود در جلوگیری از خورده شدن از طرف حیوانات علف خوار می باشد.
4. خواص داروئی برای بعضی از آنها کشف شده است.
کاکتوس ها به سه زیر خانواده پرسکیه pereskia، اوپنسیه opuntia و سرئه cerea تقسیم می شوند. از نظر گیاهشناسی هر گیاه وابسته به خانواده کاکتوس ها، باید پنج خصوصیت زیر را دارا باشند:
- آرئول ها یا بالشتگ خای خار، بطور ثابت در بیشتر اعضاء وجود داشته باشد. آرئول دارای خارها یا موهای خار مانند ظریف به نام گلوشید و یا هر دو است.
- همه کاکتوس ها چند ساله هستند.
- میوه آن ها سته تک خانه است
- همگی دو لپه هستند.
- گلبرگ های گل در بالای تخمدان ظاهر می شوند.
خارها یکی از ویژگی های شناخته شده کاکتوس ها به شمار می روند که در رنگهای گوناگون مسئولیت نگهداشتو حفاظت را بر عهده دارند. خارها سبب جذب رطوبت هوا در طول شب و هدایت آب در آوندهای گیاه و از آنجا به ریشه ها شده و به کاهش تبخیر آب کمک می نمایند.
اندام های کاکتوس ها به منظور کاهش میزان تبخیر آب، کوچک و فلس دار می شوند. گل ها در رنگ های گوناگون چون سرخ، صورتی، زرد، ارغوانی، زرد طلایی و زرد مایل به سبز بیشتر در بهار و تابستان و برخی در پاییز و زمستان نمایان می شوند.
نیاز های کاکتوس ها:
کاکتوس ها همواره گیاهانی کم نیاز، گرما دوست، روشنایی چسند، بردبار و سازگار به گرما، خشکی و کم آبی و استوار در برابر درگرگونی های آب و هوایی می باشند. شماری از آن ها در برابر دمایی تا چندین درجه سانتی گراد زیر صفر ایستادگی نشان می دهند(مانند کوریفانتا و یا انواع آپونتیا ) کاکتوس ها به سبب ساختار ویژه و اندام های گوشتی و آبدار، ضخامت ایپدرم، کم شدن سطح گیاه به علت عدم وجود برگ و کم شدن تعداد روزنه ها (استومات ها) در برابر دگرگونی های محیطی پایداری بیشتری نشان می دهند و برخی از آن ها می توانند ماه ها بدون هیچ گونه مراقبت و نگهداری به رشد و نمو خود ادامه دهند.
شادابی و سلامت کاکتوس ها با نگهداری در هوای آزاد بیشتر می شود. کاکتوس های پوشیده از خار، مانند انواع فرو کاکتوس ها و اچینو گرازونی، چنانچه در فضای آزاد و بیرون از گلخانه نگهداری شوند با برخورداری از آفتاب به مرور زمان زیباتر و در برابر گزند بیماری ها و آفات استوار تر می گردند.
در شهرهایی مانند تهران، گونه آگاوآمریکایی و گونه هایی از آپونتیا را می توان در فضای آزاد کشت نمود. این گونه ها در برابر سرمای پایین تر از 4- درجه سانتی گراد نیز پایدار بوده و بارش برف هم برای آن ها دشواری زیادی ایجاد نمی کند.
ساکولنت ها، مجموعه بزرگی که بعضی از آن ها خصوصیات خیلی مشابه با کاکتوس ها را داشته و گاهی در نام گذاری آن ها و دسته بندی با کاکتوس ها اشتباه گرفته می شوند.